Author: nithit

ชื่อ : ข้อง ลักษณะ :           เครื่องจักสานสำหรับใส่ปลาหรือสัตว์น้ำ มีรูปร่างต่างกันไปตามการใช้สอย เช่น ข้องสำหรับสะพายหรือหิ้วมักมีรูปกลม คอคอด ปากกลม มีงาเป็นฝาเปิด เรียก ข้องตั้งหรือข้องยืน ข้องสำหรับลอยน้ำ คอกลม ตัวข้องป่อง มีทุนขนาบ เพื่อให้ลอยน้ำได้เรียก

ชื่อ : กลัก ลักษณะ : ภาชนะทรงกระบอกมีฝา ทำด้วยไม้หรือสานด้วยไม้ไผ่ นิยมทารักหรือชาด มีหูสำหรับหิ้วหรือสะพาย ใช้ใส่เอกสาร เทียน และใส่สิ่งของที่สำคัญติดตัวเดินทาง ป้องกันไม่ให้เปียกน้ำหรือเสียหาย   ที่มา :พจนานุกรมหัตถกรรมเครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน

ชื่อ : ธนู ลักษณะ อาวุธประเภทเครื่องยิงชนิดหนึ่งคล้ายคันกระสุน ประกอบด้วยคันธนูทำด้วยไม้ไผ่ ขึงด้วยเชือกหรือหนังเรียก สายธนู และลูกธนูทำด้วยไม้ ข้างหนึ่งแหลม อีกข้างมีหาง ใช้สำหรับยิงสัตว์หรือคน   ที่มา : รศ.วิบูลย์ ลี้สุวรรณ (๒๕๔๖).พจนานุกรมหัตถกรรมเครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน. หน้า ๒๐๐.

ชื่อ : ตะเกียง ลักษณะ : เครื่องตามไฟ ทำด้วยวัสดุและใช้เชื้อเพลิงต่างๆกัน เช่น ตะเกียงที่ทำด้วยขวด กระป๋องนม ใช้สังกะสีม้วนเป็นหลอดสำหรับใส่ไส้ที่ทำด้วยด้ายดิบหรือเศษผ้าที่สอดลงไปในขวดหรือกระป๋องนมที่มีน้ำมันก๊าดเมื่อจุดไฟไส้ตะเกียงจะดูดน้ำมันขึ้นมาทำให้ลุกไหมเกิดเป็นแสงสว่าง  ตะเกียงคงพัฒนามาเป็นลำดับ จากตะคันที่ใช้ไขสัตว์มาเป็นตะเกียงที่ใช้น้ำมันก๊าด มีครอบแก้ว   ที่มา : รศ.วิบูลย์ ลี้สุวรรณ (๒๕๔๖).พจนานุกรมหัตถกรรมเครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน.

ชื่อ : แอกหรือโก่ง ลักษณะ : เป็นเครื่องมือที่ทำมาจากท่อนไม้เนื้อแข็ง มีลักษณะโค้งงอ ใช้วางบนคอวัวหรือควายในการไถนา คราดนา หรือเทียมเกวียน เพื่อช่วยบังคับวัวหรือควาย และเป็นแม่แรงในการทำให้ไถนาได้ แอกประกอบด้วยไม้แอก (ไม้คาน) และลูกแอก (ไม้หนีบคอวัวหรือควาย) แอกจะมีรูบนตัวแอกข้างละ 2 รู เพื่อใส่ไม้เหลากลมข้างละ

ชื่อ :ปี่ ลักษณะ:           เครื่องดนตรีประเภทเครื่องเป่า ทำด้วยไม้เจาะเป็นรูกลวง มีรูสำหรับปิด-เปิดด้วยนิ้วเช่นเดียวกับขลุ่ย มีลิ้นเป็นที่เป่าให้เกิดเสียง ปี่มีรูปแบบและเรียกต่างกัน เช่น ปี่ชวา ปี่นอก ปี่ใน   ที่มา : รศ.วิบูลย์ ลี้สุวรรณ (๒๕๔๖).พจนานุกรมหัตถกรรมเครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน. หน้า

ชื่อ : ไม้คานหาบ ลักษณะ : ไม้สำหรับหาบหรือหามสิ่งของต่างๆ ทำด้วยไม้ไผ่หรือไม้จริง ไม้ไผ่สำหรับหาบใช้ไม้ไผ่ผ่าซีกขนาดเท่าฝ่ามือ เหลาให้กลางป่องหัวและท้ายเรียวเล็ก เหลือข้อไม้เป็นปุ่มไว้กันไม่ให้สาแหรกหรือเชือกหูกระบุง หูกระป่า หรือหูภาชนะอื่นที่นำมาหาบเลื่อนหลุดจากปลายคาน ไม้ไผ่ในบางท้องถิ่นทำปลายคานเป็นรูปต่างๆ ให้สวยงาม เช่น ทำให้โค้งงอน ขึ้นเรียกคานหางหงส์   ที่มา :

ชื่อ : เคียว  ลักษณะ  : เครื่องมือสำหรับเกี่ยวข้าวหรือหญ้า ทำด้วยเหล็กแบนโค้งอย่างคอนกกรยางค์ มีด้ามเป็นปล้องกลม คมเคียวคล้ายใบมีด การใช้เคียวเกี่ยวข้าวหรือเกี่ยวหญ้า ผู้เกี่ยวจะใช้มือหนึ่งจับด้ามเคียว อีกมือหนึ่งรวบรวมต้นข้าวหรือต้นหญ้า ไว้ในกำมือ แล้วใช้เคียวสอดข่าไปตัดรากข้าวหรือต้นหญ้าหรือ ต้นหญ้าไว้ในกำมือ แล้วใช้เคียวสอดเข้าไปตัดรวงข้าวหรือต้นหญ้า โดยกระตุกมือที่ถือเคียวเข้าหาตัว ให้คมเคียวตัดสิ่งที่ต้องการเกี่ยวให้ขาดออกจากกัน รูปแบบของเคียวจะแตกต่างกัน ไปตามความนิยมของแต่ละท้องถิ่น

ชื่อ : โทน ลักษณะ : กลองหน้าเดียว รูปร่างคล้ายกลองยาวแต่เล็กและสั้นกว่าทำด้วยไม้หรือดินเผา หน้ากลองหุ้มด้วยหนัง ใช้ตีขัดจังหวะ   ที่มา : รศ.วิบูลย์ ลี้สุวรรณ (๒๕๔๖).พจนานุกรมหัตถกรรมเครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน. หน้า ๑๙๘.

ชื่อ : กระดานชนวน ลักษณะ : กระดานสำหรับเขียนหนังสือ ทำด้วยแผ่นกระดานทารักสมุดหรือทำด้วยแผ่นหินชนวน บางที่ทำกรอบไม้เพื่อความคงทนและสวยงาม มักเขียนด้วยดินสอหินชนวนโบราณนิยมใช้เป็นกระดานสำหรับเขียนหนังสือของเด็กเล็กๆ   ที่มา :รศ.วิบูลย์ ลี้สุวรรณ (๒๕๔๖).พจนานุกรมหัตถกรรมเครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน. หน้า ๒๓.